Hoe bemesting de plantweerbaarheid kan beïnvloeden
Net als dat wij een gebalanceerd en gevarieerd dieet nodig hebben, hebben planten dit ook. Wanneer we voldoende binnen krijgen van alle elementen, voldoende rust hebben en genoeg drinken kunnen we veel hebben en zijn we minder vatbaar voor ziektes. Zo werkt het erg versimpeld ook bij planten. Geven we ze een gevarieerd dieet en hebben ze geen tekorten aan bepaalde elementen dan worden ze minder snel ziek en kunnen ze beter tegen abiotische stress.
Weerbaarheid
Over het algemeen kan de weerbaarheid van planten tegen zieken en plagen op drie manieren worden beïnvloed:
- Verandering van de anatomie van de plant, door bijvoorbeeld aanpassingen van de epidermis of aantal huidmondjes.
- Verdeling van nutriënten binnen de plant.
- Biochemische aanpassingen waardoor stoffen geproduceerd worden die een negatief effect hebben op ziekten en plagen.
Maar het kan ook komen door indirecte effecten van nutriënten op planten:
- Door voldoende nutriëntenopname duurt het kiemplantstadium korter, waardoor het minder lang vatbaar is voor kiemplantschimmels.
- Nutriënten uit bijvoorbeeld organische mest of compost bevorderen het bodemleven, waardoor planten minder gevoelig worden voor bodempathogenen.
- Nutriëntenbeheer beïnvloedt de wortelgroei. Een groter wortelgestel maakt planten weerbaarder tegen droogte, wat gunstig is op vooral de zwakteparasieten.
- Een gecontroleerde groei zorgt voor een minder weelderig gewas en een gunstiger microklimaat van het gewas. Hierdoor kan het minder gevoelig zijn voor vochtminnende schimmels.
Het zijn vooral nutriëntentekorten die de weerbaarheid van planten sterk verlagen. Het effect van een aangepaste bemesting is beperkt. Het is vooral belangrijk dat de verschillende elementen voldoende aanwezig en beschikbaar zijn en in balans met elkaar.
Gevolgen van tekorten
Zo is het belangrijk dat stikstof geleidelijke beschikbaar is voor de plant. Er mag geen tekort zijn aan kali en calcium, want dit maakt de plant vatbaarder voor abiotische stress. Net als bij een kalitekort heeft ook een magnesiumtekort grote gevolgen voor de gezondheid van het gewas. Zwaveltekorten leiden duidelijk tot een verlaagde weerbaarheid tegen diverse plantenziekten aangezien het de bouwsteen is van essentiële aminozuren waarvan planteiwitten worden gemaakt. Zink speelt ook een belangrijke rol bij de vorming van belangrijke planteiwitten. Daarnaast zijn micro-elementen zoals koper essentieel voor de expressie van resistentie tegen bepaalde schimmelziekten. Silicium is weer een element dat steeds meer aandacht krijgt en volop in de belangstelling staat. Er zijn veel aanwijzingen dat silicium de weerbaarheid van planten vergroot tegen zowel ziekten en plagen als abiotische stress.
Bodemanalyse
Het kan daarom niet vaak genoeg worden gezegd: meten is weten! Wanneer je een grondmonster neemt, neem dan alle elementen mee, ook de sporenelementen. Voor een kleine meerprijs heb je een idee hoe de bodem ervoor staat. En een analyse is ook maar een representatie van de werkelijkheid die jij met je eigen ervaring en dat van jouw adviseur betekenis kunt geven, maar door dit stelselmatig te doen zal het meer inzicht geven en een weerbaarder gewas opleveren, wat in de toekomst steeds belangrijker zal worden.