Zeeland koploper in circulaire veldbonenketen
Op 22 juli aanstaande vindt een besloten bijeenkomst plaats van ketenpartners en gedeputeerde van de provincie Zeeland, Drs. J. de Bat, om de resultaten te bekijken en proeven van de eerste gesloten Nederlandse eiwitketen van veldbonen. Er wordt een bezoek gebracht aan een veld veldbonen bij Colijnsplaat en aan de textureringsfabriek van Meatless in Goes.
Meer en meer zoekt de voedingsmiddelenindustrie naar duurzamere wegen om smaakvolle voedingsmiddelen te produceren. Daarbij staat de wens om regionaal geteelde plantaardige eiwitten te verwerken tot voedsel hoog op de prioriteitenlijst. Vanuit duurzaamheidsoogpunt proberen we steeds meer processen circulair te maken, dat wil zeggen, we proberen de voedselketens meer te sluiten.
In 2016 ontstond in Goes bij Meatless het eerste idee om op basis van veldbonen een dergelijke gesloten regionale eiwitketen op te bouwen voor humane voeding. Bonen die lokaal geteeld konden worden als leverancier van eiwitten om lekkere voedingsproducten te maken. Samen met CZAV en MFH pulses werden diverse rassen veldbonen getest en zowel de teeltmogelijkheden als de verwerkingseigenschappen onderzocht. Die bleken hoopvol, in Zeeland, maar ook in andere delen van Noord-Europa werden in het verleden tienduizenden hectares bonen geteeld, waaronder ook veldbonen.
Na een eerste vooronderzoek werd ondersteuning van de provincie Zeeland voor dit idee gevonden vanuit De regeling Zeeuwse Stroomversnelling om de teeltomstandigheden en rassen verder te onderscheiden en testen. En vanuit een MIT project met ondersteuning van de ZLTO werd applicatieonderzoek gedaan om vanuit lokaal veldbonenmeel lekkere vegetarische producten te ontwikkelen.
Deze projecten worden in het najaar afgerond, maar we zijn nu al in staat om de eerste succesvolle resultaten te presenteren. En waar kunnen we dat beter doen dan in een Zeeuws veldbonenveld! Veldbonen is een heel oude bonensoort, in Nederland werd bijvoorbeeld in 1850 al zo’n 36.000 hectare van deze boon geproduceerd. De boon raakte in vergetelheid in de loop van de volgende eeuw, maar met de moderne knowhow die Meatless heeft ontwikkeld, kunnen we deze boon nu goed gebruiken als eiwitleverancier.
Veredeling en teeltstudie heeft geleid tot een opbrengst van 8.000 kg bonen per hectare, goed voor zo’n 2.500 kg eiwit. De bonen worden gemalen tot meel, dat vervolgens bij Meatless wordt getextureerd, er wordt een brokje van gemaakt, dat de basis vormt voor het maken van lekkere plantaardige producten die bestaan uit puur bonen. Zo kunnen bonen niet alleen geteeld worden in Nederland, maar ook verwerkt worden tot mooie consumentenproducten binnen onze regio. Om de marktkansen verder te onderzoeken is producent Schouten Europe betrokken en heeft ZLTO door het Zeeuwse Foodcurators een mock-up voor een marktconcept laten ontwerpen.
De twee projecten zijn daarmee mooie voorbeelden geworden van een succesvolle samenwerking tussen Zeeuwse en Noord-Brabantse partijen, om samen te werken aan duurzamer voedsel. De eerste producten van veldbonen liggen in het supermarktschap, niet alleen in Nederland, maar ook in Engeland en Duitsland. Door deze ontwikkeling is het nu mogelijk geworden mooie vegetarische producten te produceren van regionaal geteelde veldbonen. Een idee dat ooit ontstond in Zeeland, een bonen producerende provincie bij uitstek, is ontwikkeld tot een haalbaar, realistisch concept dat daadwerkelijk de vegetarische markt betreedt.
Het eindresultaat van deze vierjarige ontwikkeling wordt vanzelfsprekend uitgebreid geproefd bij Meatless in Goes, waar een assortiment plantaardige producten op basis van veldbonen te proeven is en waar met een korte rondleiding door de fabriek deze bijeenkomst wordt afgesloten.