Mycorrhiza’s in de landbouw

Momenteel stijgen de prijzen van (kunst)mest nog steeds en het middelenpakket is een stuk kleiner geworden. Het is dus zaak om zo slim mogelijk gebruik te maken van de natuur, zodat er toch nog een goede teelt mogelijk is. Wie weet bieden mycorrhiza-schimmels een oplossing. Dan spreken we met name over arbusculaire mycorrhiza’s (AM), die een symbiose aangaan met de plant. De vraag blijft: ‘Hoe staat het nu met onze mycorrhiza’s in de bodem?’. De machines die tegenwoordig gebruikt worden zijn zwaarder. Het gebruik van kunstmest, pesticiden en herbiciden hebben tot hoge producties geleid, hoewel ze mogelijk ook een negatief effect hebben gehad op mycorrhiza’s.

Ervaring in de tuinbouw

Lang werd door wetenschappers geloofd dat mycorrhiza-schimmels overal aanwezig waren en dat de sporen van alle schimmels door wind en luchtstromen de wereld rondreisden. Nu is bekend dat arbusculaire mycorrhiza sporen, in tegenstelling tot ectomycorrhizale sporen, groot en relatief zwaar zijn, en dus geen grote afstanden afleggen. Eenmaal weg van een perceel kan het nuttig zijn deze schimmels weer opnieuw aan de bodem toe te voegen. In de tuinbouw waar men vaak op een ‘steriel’ substraat begint, wordt dit al uitvoerig gedaan. De bodems van de open teelten in de landbouw zijn echter complexer en hier wordt dit nog niet veel gedaan. Er zijn dus nog geen pasklare oplossingen, maar het is wel goed om de mogelijkheden alvast te onderzoeken.

Verbeterde voedselopname

AM-schimmels vergroten als het ware het worteloppervlak van planten en kunnen hierdoor meer water en nutriënten opnemen. Op kleigronden kan fosfaat adsorberen aan de randen van kleideeltjes. Op kalkrijke kleigronden met een hoge pH wordt fosfaat sterk gefixeerd aan calcium en koolzure kalk. Deze fosfaat is niet makkelijk beschikbaar voor de plant. In combinatie met het bodemleven zorgen AM-schimmels er met de productie van zuren en enzymen voor dat deze gebonden fosfaat wel beschikbaar wordt voor de plant. Sinds dit jaar wordt er een nieuwe methode gebruikt om de fosfaattoestand van de bodem te bepalen, namelijk door middel van het P-AL- en P-CaCl-getal in plaats van het Pw-getal. Dit heeft ertoe geleid dat er in het zuidwesten op de kleigronden zo’n 15% minder fosfaat kan worden gegeven. Wie weet kunnen AM-schimmels een rol spelen om de plant van meer fosfaat te voorzien.

Weerstand tegen ziekteverwekkers

Arbusculaire mycorrhiza’s kunnen de plant op verschillende manieren beschermen tegen ziekteverwekkers. Door de plant gezond te houden middels optimale opname van water en voedingsstoffen, waardoor de wortels minder snel aangetast worden door bijvoorbeeld fusarium, Rhizoctonia, Pythium en Phytophthora. Maar het kan ook door concurrentie om voedingsstoffen tussen de AM-schimmels en ziekteverwekkers, of door de productie van biociden, antibiotica en soortspecifieke chemicaliën die schadelijke organismen kunnen aanvallen en vernietigen.

Meten is weten

De mogelijke praktische voordelen van mycorrhiza’s zijn wel redelijk bekend. Het is echter de vraag in hoeverre ze in onze landbouwbodems voorkomen en welke maatregelen we kunnen nemen om ze te stimuleren. De BodemlevenMonitor van Eurofins biedt mogelijkheid om dit te onderzoeken. De monitor meet het totale aantal bacteriën, schimmels en protozoa in de bodem. In de monitor wordt bij de schimmels onderscheid gemaakt tussen saprofyten en mycorrhiza’s. Bent u benieuwd hoe uw bodemleven ervoor staat? Dan is de BodemlevenMonitor is goede optie om daar meer inzicht in te krijgen. Vraag uw adviseur om hier meer over te vertellen.