Masterplan Zoet Water reddingsboei voor verdrogend en verziltend Zeeland
Bijzonder samenwerkingsverband neemt verantwoordelijkheid in aanpak Zeeuws zoetwaterprobleem
Voldoende zoet water is een belangrijke voorwaarde voor een leefbaar landelijk gebied, een sterke natuur met een hoge biodiversiteit en een vitale landbouw. Klimaatverandering is merkbaar door meerdere achtereenvolgende droge zomers. Door een tekort aan beschikbaar zoet water in het groeiseizoen staat de land- en tuinbouw in Zeeland onder druk. Ruim driekwart van de Zeeuwse boeren moet het stellen zonder adequate aanvoer van zoet water, dit komt neer op 90.000 hectare landelijk gebied. Ook in dorpen en steden merkt men de gevolgen van dit probleem op, vooral door toenemende hittestress. Het beter vasthouden en bergen van regenwater, efficiënt omgaan met het beschikbare zoete grondwater of aanvoer van zoetwater van elders zijn kansrijke oplossingen voor Zeeland.
Partners in de agrisector hebben de handen ineengeslagen om te komen tot een robuuste en duurzame zoetwatervoorziening voor Zeeland. Woensdag 30 juni presenteert een samenwerkingsverband van landbouwcoöperatie CZAV, kennisinstelling Delphy, groeispecialist Van Iperen BV, de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO), de Rabobank en de Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie (ZLTO) een Masterplan aan gedeputeerde Jo-Annes de Bat en waterschapbestuurder Luc Magnus.
Zoet en zout
Ons klimaat verandert. In Zeeland komen de gevolgen daarvan twee keer zo hard binnen als in het binnenland. Want men heeft niet alleen te maken met droge zomers en water dat steeds meer in de vorm van stevige hoosbuien valt, maar ook met verzilting van de beperkte zoetwatervoorraad. De zeespiegel stijgt en neerslagpatronen veranderen, daardoor krijgt zout water steeds meer kans om het beschikbare zoete grondwater te verzilten. Zout grondwater maakt het telen van gewassen lastiger. Alle grondgebonden teelten hebben in toenemende mate te maken met het probleem van zoetwaterschaarste. Dit heeft ook maatschappelijke gevolgen. Voor de agrarische sector aanleiding om de handen ineen te slaan en te komen met een Masterplan zoet water voor Zeeland.
“Het waterschap is blij om te zien dat de sector zoet water als knelpunt signaleert en hierin investeert. Het is een mooie bevestiging dat de initiatieven die zijn opgezet, worden omarmd door dit samenwerkingsverband. En belangrijker nog, dat zij ook hun verantwoordelijkheid willen nemen om uitvoering te geven aan zoetwaterprojecten.”
Luc Mangnus, lid dagelijks bestuur Waterschap Scheldestromen
Masterplan Zoetwater voor Zeeland
Het samenwerkingsverband wil haar krachten bundelen en samen met provincie, waterschap en andere partners, nieuwe kansrijke zoetwaterprojecten starten en lopende projecten succesvol uitvoeren. Gebaseerd op de uitwerking van een robuuste zoetwatervoorziening in Zeeland benoemt het Masterplan 21 kansrijke oplossingen. Daarbij baseren we ons op vijf pijlers om te komen tot een robuuste aanpak:
- Kennisontwikkeling en innovaties stimuleren, zoals nieuwe drainage- en irrigatietechnieken.
- Het realiseren van een robuuster regionaal watersysteem, door vraag en aanbod van water ook met andere sectoren slim te combineren.
- Zuiniger en efficiënter watergebruik en duurzaam bodembeheer op bedrijfsniveau te stimuleren, dit willen we doen door voorlichting en kennisdeling.
- Voorkomen van actieve verzilting, dat kunnen we doen door meer maatwerk in waterpeilen en een fijnmaziger regelbaar waternetwerk te realiseren.
- Meer aanvoer van zoet water en grootschalige zoetwaterberging realiseren, dan moet u denken aan wateraanvoer via pijpleidingen en het aanleggen van bufferbassins.
13 oplossingen in het Masterplan zijn projecten die al lopen en waar we inhoudelijk en actief betrokken willen zijn, de overige 9 benoemde projecten en initiatieven zijn nieuw.
We vragen aan provincie en waterschap om ons advies een volwaardige plek te geven in de aanpak en programmering zoals die momenteel in het kader van het Zeeuws Deltaplan Zoet water en het Deltaprogramma Zoetwater wordt vormgegeven. Ook het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW), een initiatief van LTO Nederland, zal een belangrijke rol gaan spelen bij de uitvoering van de maatregelen. Het is ons aanbod om ‘samen het water voor Zeeland te laten werken’, waarbij we de uitvoering van projecten centraal stellen. Als samenwerkingsverband willen we aan de slag en in goede samenwerking met provincie, waterschap en andere betrokken partners een concrete volgende stap zetten.
“Afgelopen weken regende het. Dat was voor de agrarische sector echt belangrijk, na toch weer weken van droogte. De vorige drie jaar was dat niet het geval en dat geeft weer hoe kwetsbaar we zijn als het gaat om zoet water.
Daarom moeten we samenwerken met alle betrokken partijen in het Deltaplan Zoetwater. Daarin komen maatregelen te staan die we op korte termijn kunnen nemen, maar ook het perspectief voor de langere termijn. Dit Masterplan laat zien dat de agrarische sector hierin voor zichzelf een belangrijke rol ziet en daar zijn we blij mee.”
Jo-Annes de Bat, Gedeputeerde Landbouw, visserij en fruitteelt